2 Aralık 2012 Pazar

SAMSUN HAKKINDA GENEL BİLGİ


Samsun, Orta Karadeniz Bölümü'nde Yeşilırmak ve Kızılırmak deltalarının arasında kalan verimli bölgede yer almaktadır. Kuzeyinde Karadeniz; doğusunda Çarşamba, batısında Ondokuzmayıs ve Bafra, güneyinde ise Kavak ilçeleri ile çevrilidir.
Karadeniz Bölgesi'nin 1.252.693 kişilik toplam nüfusuyla, eğitim, sağlık, sanayi, ticaret, ulaşım ve ekonomi açısından en gelişmiş ve en büyük, aynı zamanda tek Büyükşehir Belediyesi'ne sahip ili olan Samsun, Türkiye'nin de en gelişmiş ve yaşanabilir şehirleri arasındadır. Köklü geçmişi olan Ondokuz Mayıs Üniversitesi'ne sahiptir. Tıp alanında Türkiye'nin 7. büyüğüdür. 2012-2013 Akademik yılında eğitim hayatına başlayan Canik Başarı Üniversitesi ile birlikte şehir, iki üniversiteye ev sahipliği yapan bir konuma yükselmiştir. Samsun, şehrinin takımı olan Samsunspor ile özdeşleşmiştir.



  Atatürk Heykeli

TARİHÇE

Eski adı Yunanca Amisos veya Amisus olan şehir daha sonraları Eis Amison yani "Amisosa" olarak kullanılmış bu isim Roma ve Bizans döneminde Samsunta veya Samsus şeklinde kullanılmıştır[4]. Efsanevi kadın savaşçılar olarak bilinen Amazonlar'ın Thermedon Çayı yakınlarında kurdukları Themiskyra kentinde yaşadıkları Antik Çağ tarihçilerince belirtilmiştir. Daha iyi ok atabilmek için bir göğüslerini kestikleri çeşitli kaynaklarda rivayet edilen ve birçok efsanede adları geçen Amazonlar, Samsun ve yöresinin tarihi ve kültürel değerlerinden kabul edilmesi nedeniyle her yıl adlarına Terme ilçesinde bir festival düzenlenmektedir.

Samsun ili sınırları içerisinde devlet kurarak yaşayan en eski topluluk, Hitit kaynaklarında bahsi geçen Kaşkalar'dır. Hititler, Frigyalılar, Kimmerler, Lidyalılar ve en son Ege'den Karadeniz'e göçen Miletliler kentin yönetiminde söz sahibi olmuşlardır. Perslerin, Lidya Kralı Krezüs’u yenmeleriyle Amisos, Pers İmparatorluğu'nun eline geçmiştir. MÖ 331 yılında Büyük İskender'in Persler'i yenmesiyle Makedonya İmparatorluğu eline geçen Amisos, İskender'in ölümüyle Pers şatrapı Mithridates tarafından kurulan Pontus Devleti'nin sınırları içerisinde yer almış, daha önemlisi bu devletin başkenti olmuştur. MÖ 1. asırda da Roma İmparatorluğu hakimiyetine giren Amisos, Roma İmparatorluğu’nun ikiye ayrılmasıyla Bizans İmparatorluğu’nun sınırları içerisinde kaldı. Amisos, 860 yılında Abbasiler zamanında halife Mutassım’ın emriyle Malatyalı Korkunç Ömer komutasındaki kuvvetler tarafından ele geçirilmiş ise de Bizanslılar tarafından tekrar geri alınmıştır. Türklerin Anadolu’ya girmesiyle birlikte Danişmendliler tarafından Samsun kuşatılmış ise de alınamamıştır. Bunun üzerine Danişmendliler o zamanlar şehrin uzağında kalan bir noktaya Samsun Kalesi'ni inşa etmişlerdir.

Anadolu Selçukluları zamanında Samsun’un Müslüman yerleşim yerleri 1185 yılında Anadolu Selçuklu hakimiyetine geçmiştir. Haçlı Seferleri sonrası başkent Trabzon olmak üzere Trabzon Rum İmparatorluğu egemenliğine giren Samsun, Cenevizliler'in Karadeniz’de ticareti ellerine geçirmeleri sonucunda 100 yıl kadar Cenevizli hakimiyetinde kalmıştır. Bu tarihlerde Türklerin yaşadığı Samsun’a Müslüman Samsun, 3 km mesafede bulunan Cenevizlilerin ticaret sitesine de Gavur Samsun veya Kara Samsun denilmiştir. Samsun, 1389 yılında Yıldırım Bayezid zamanında Osmanlı topraklarına katılmıştır. Anadolu Selçuklu Devleti çökerken Canik Beyliği'ne de başkentlik yapmıştır.1893 yılı Osmanlı nüfus sayımına göre Samsun'da yaşayan kişi sayısı 67.624 kişidir. Bunların 33.419'u (%49) Türklerden oluşmaktadır. Samsun'daki Rum nüfusu ise 32.925 kişidir (%49). Bu yıllarda Samsun nüfusunun yarısı Türkler'den yarısı Rumlar'dan oluşmaktadır. Kentteki Hristiyan sayısı Müslümanlar'a eşittir.



 Kıyı Şeridinden Bir Görünüm 


MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİ

I. Dünya Savaşı’nın ardından bölgede bağımsız bir Pontus Devleti kurmak isteyen. Rumlar’ın yoğun yaşadığı Bafra bölgesinde kanlı çatışmalar yaşanmış, şehir iki yıl boyunca Pontus Cumhuriyeti'nin başkentliğini yapmıştır. Mondros Mütarekesi’nin ardından İngilizler kente askeri birlik çıkarmışlarlardır. İtilaf Devletleri’nin Anadolu’nun doğu ve kuzeyindeki karışıklıkların sürmesi durumunda bu yörelerin işgal edileceğini bildirmeleri üzerine, 9. Ordu müfettişliğine atanan Mustafa Kemal sorunu çözmek amacıyla 19 Mayıs 1919’da Samsun’a gönderilmiştir. Anadolu'yu düşman işgalinden kurtarmak ve bağımsız bir cumhuriyet kurma arzusunda olan Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a ayak bastığı 19 Mayıs 1919 günü Kurtuluş Savaşı'nın başlangıç tarihi olarak kabul edilmekte ve Gençlik Bayramı olarak coşkulu törenlerle kutlanmaktadır.



Atatürk'ün Bandırma vapuruyla Samsun'a çıkışını temsil eden, Samsun kıyısında inşa edilen vapur ve heykellerin bulunduğu Kurtuluş Yolu


COĞRAFYA

Karadeniz kıyı şeridini takiben uzanan Kuzey Anadolu Dağları'nın il sınırı içindeki kesimleri daha yüksektir. Kıyıdan uzaklaştıkça basık ve yuvarlak sırtlar halinde yükselen bu dağlar 1.000 ile 1.500 metreye ulaşır. Batı uç kısmıyla il içine sokulan Canik Dağları, Kunduz Dağı, Bünyan Dağı, Sıralı Dağ ve Yunt Dağı ile ilin en yüksek dağı olan Akdağ başlıca dağlarıdır.

Plato ve yaylalar fazla yüksek değildir. Yaylalar: Ladik, Havza, Vezirköprü ve Kavak ilçelerinde yer alır. Kızılırmak ve Yeşilırmak nehirlerinin taşıdıkları alüvyonların yüzyıllar boyunca kıyıda birikmesi sonucu verimli Bafra ve Çarşamba ovaları oluşmuştur.

Samsun, akarsu bakımından zengin olup, Türkiye'nin kendi sınırları içinde denize ulaşan en uzun nehri Kızılırmak, Kızıldağ'dan doğmakta ve Bafra ilçesi içinde geçerek Karadeniz'e dökülmektedir. Uzunluğu 1.182 km olan Kızılırmak'ın başlıca kolları Delice Suyu, Devrez Çayı ve Gökırmak'tır.
Kösedağ'dan doğup Canik Dağları'nı geçerek Samsun il sınırına gelen Yeşilırmak, Civa Burnu'ndan denize dökülür. 468 km uzunluğu olan Yeşilırmak'ın önemli kolları Tozanlı Irmağı, Tokat Çayı, Kelkit Çayı ve Çekerek Suyu'dur. Bunların dışında Samsun topraklarından çıkarak Karadeniz'e dökülen batıdan doğuya; Terme Çayı, Mert Irmağı, Miliç Irmağı, Yılanlı Dere, Kürtün Deresi ve Abdal Deresi gibi akarsuları vardır.



Türkiye Sınırları İçerisinde En Uzun Irmak Olan Kızılırmak (1.355 km )


EKONOMİ ve SANAYİ

Günümüzde Samsun, Kuzey Anadolu’nun en büyük ili olarak Karadeniz Bölgesi’nin en önemli kentidir. Karadeniz’in önemli ticaret limanlarından biri olan şehir, başta Rusya ve Ukrayna olmak üzere bölgedeki tüm ülkelerle direkt ticaret yapmaktadır.
Samsun’dan dünyanın 100 farklı ülkesiyle karşılıklı olarak dış ticaret yapılmaktadır. İhracatı yapılan başlıca ürünler; narenciye domates, üzüm, buğday unu gibi gıda mamülleri ile minibüs, elektrik malzemesi gibi sanayi ürünleridir. Ayrıca liman, kara, hava ve demiryolu ulaşım altyapısı çok güçlü olan Samsun diğer şehirlerinde ihracat noktası konumundadır.

Samsun sanayi sektörü ağırlıklı olarak imalat sanayinden oluşmaktadır. İmalat sanayinin yoğunlaştığı alt sektörler; tıbbi aletler ve ürünler, tekstil, mobilya başta olmak üzere ana metaller, bakır, makine, tütün, kâğıt ve kâğıt ürünleri, kimya sanayi ve oto yedek parça sanayi olarak sıralanmaktadır.
Samsun’un yüzölçümünün % 47’si tarım alanlarından oluşmaktadır. Bölgede yetişen başlıca tarım ürünleri; tahıllar, baklagiller, endüstriyel bitkiler, yağlı tohumlar ve yumru bitkilerdir. Ayrıca buğday, mısır, çeltik ve tütün de yetiştirilmektedir. Son dönemlerde artan yatırımlarla birlikte Samsun organik tarımda uzmanlaşan bir şehir haline gelmiştir. Özellikle organik karpuz ve ekolojik yumurta gibi ürünler Samsun’dan yurtiçi ve yurtdışına gönderilmektedir.

Samsun limanı ve gümrüğü şehrin yurt dışıyla bağlantı noktalarını oluşturmakta ve döviz girdisi sağlamaktadır. Dünyanın büyük petrol yataklarına komşu ve büyük doğal gaz rezervlerinin aktarım güzergahı olan şehirde linyit kömürü, kaplıca suyu ve maden suyu gibi yeraltı zenginlikleri vardır.

EĞİTİM

2006-2007 öğretim yılında ilde ilköğretim ve ortaöğretim düzeyinde toplam 1.680 okulda, 13.649 öğretmenle 256.827 öğrenciye öğretim sunulmuştur. Bu sayılar her ders yılı için ortalama olarak aynıdır.İlde şehir ve köylerde olmak üzere 1.048 ilköğretim okulu, 20 yatılı ilköğretim bölge okulu, 7 özel ilköğretim okulu, 9 özel eğitim okulu olmak üzere toplam 1.084 ilköğretim okulda, 187.207 öğrenciye, 8.989 öğretmen hizmet vermektedir.Genel liselerde toplam 58 okul, 1.980 öğretmen, 1.018 derslik 33.350 öğrenci olup dershane başına 32, öğretmen başına ise 16 öğrenci düşmektedir.
Meslek liselerinde ise toplam 50 okulda, 1.578 öğretmen ve 806 derslikte 21.734 öğrenci olup dershane başına 26, öğretmen başına 13 öğrenci düşmektedir.

SAĞLIK

Türkiye’de hastane sayısı içinde kamu hastaneleri oranı %76 iken Karadeniz Bölgesi'nde %82 , Samsun ilinde ise %86'dır.Karadeniz Bölgesi'nde özel hastanelerin oranı Türkiye genelinden oldukça düşük ve %4,  Samsun ilinde ise %28'dir.

Yatak sayılarına bakıldığında hem Türkiye ve bölge genelinde hem de Samsun ilinde kamu hastanelerinde yatak sayısının yüksek orana sahip olduğu görülmektedir.Sağlık Bakanlığı'na bağlı 11 devlet hastanesi, 1 eğitim ve araştırma hastanesi, 4 dal hastanesi, 1 ağız ve diş sağlığı merkezi, 125 sağlık ocağı ve 118 sağlık evi mevcuttur. Tüm bu birimlerde 6.121 çalışan mevcuttur.İlde 9 özel hastane bulunmaktadır. Bunlar; Uluslararası Medicana Hastanesi, Medical Park Hastanesi, Büyük Anadolu Çiftlik Hastanesi, Büyük Anadolu Meydan Hastanesi, Dünya Göz Hastanesi, Atasam Hastanesi, Romatem Fizik Tedavi Hastanesi, Mediva Hastanesi ve Samsun Park Hastanesi'dir.

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, alanında Karadeniz Bölgesi'nin en iyi sağlık, uygulama ve araştırma hastanesine sahiptir. Bu alanda Türkiye çapında ilk 7 üniversiteden birisi olarak gösterilmektedir. Mayıs 2006'de açılan Ondokuz Mayıs Üniversitesi Çocuk Hastanesi, Türkiye'de Hacettepe Üniversitesi Çocuk Hastanesi'nden sonra büyüklük bakımından 2. sırada yer almaktadır. Hastane aynı zamanda, 2011-2012 Akademik yılından itibaren İngilizce Tıp Bölümü eğitim hayatına başlamıştır.


OMÜ Fakülte Hastanesi


SOSYAL ve KÜLTÜREL HAYAT

Toplum açısından Karadeniz'in metropolü olan Samsun, 20. yüzyıl başlarına kadar ciddi bir gayr-i müslim nüfusu barındırmakta idi. Yunanistan ile nüfus mübadelesi sırasında kentin Hristiyan nüfusu bu ülkeye gönderilmiş, Yunanistan ve bazı Balkan ülkelerinden gelen göçmenler kente yerleştirilmiştir. Balkan Savaşları sonrasında da Kosova'dan gelen Arnavut göçmenler Bafra civarına yerleştirilmiştir. Bunun yanı sıra 93 Harbi olarak bilinen Osmanlı-Rus savaşı sonrasında kente Kuzey Kafkasya'dan Çerkes yerleşimi de olmuştur. Günümüzde şehir merkezi nüfusunu Balkan, Kafkas göçmenleri ile cumhuriyet döneminde iç göçle şehre yerleşen Doğu Karadenizliler ve şehrin kendi ilçelerinden aldığı göç oluşturmaktadır.

2005 yılına kadar denize küsmüş bir sahil kenti görünümünde olan Samsun; yapılan sahil yolu, Doğu Park, tamamlanmakta olan Batı Park gibi projelerle denizle barışık hale gelmiş ve modern tesislere kavuşmuştur. Son dönemlerde yerel belediyelerin katkıları ile kültürel faaliyetlerde gözle görülür ilerlemeler kaydedilmiştir. Ulusal bazda yayınlanan Samsun merkezli edebiyat dergisi "Yolcu" buna en güzel örnektir. Bunun yanında İstanbul merkezli ulusal bazda yayın yapan bir çok edebiyat dergisine de içerik sağlanmaktadır.


Bandırma Vapuru


SAMSUN YEMEKLERİ

“Karadeniz” adıyla bilinen Samsun pidesi özellikle Bafra ve Termeli girişimcilerin İstanbul başta olmak üzere büyük kentlerde açtığı fırınlarda Türk halkının beğenisini kazanmıştır. Ayrıca Ladik ve Kavak ilçelerinde kaz (aynı zamanda hindi,ördek ve tavukla da yapılır) ile yapılan ve "tirit" adı verilen yemek çok meşhurdur.Bunların yanında Samsun Simiti ve Çakallı Menemeni başka bir yerde bulamayacağınız kendine has damak tadına hitap eder.  Önemli ot çeşitleri lorgon, kırçan, kaldırayak (galdırık), madımak, nünük gibi bitkilerden kavurma ya da çorba yapılır. Ayrıca Samsun'un Bafra ve Terme ilçesinin meşhur "Bafra Pidesi ve Terme Pidesi" vardır.


TURİZM

Samsun, Karadeniz’in en uzun kıyı şeritlerinden birine sahiptir. Bu sahilin büyük bölümü denize girmeye uygun plajlardan oluşmaktadır. Şehrin başlıca plajları Mert Plajı, Fener Plajı, Bandırma Plajı, Atakum ve Atakent Plajları, Yakakent, Alaçam, Bafra ve Terme sahillerinde yer almaktadır. Bölgede yer alan plajların tamamına yakını doğal kumsallardan oluşur. Ayrıca bu sahillerde çeşitli konaklama ve eğlence tesisleri de bulunmaktadır.
Terme'nin Yalı mahallesinden Akçay'a kadar uzanan Miliç Çamlığı ve Sahilleri hem mesire yeri; hem de temiz denizi ve kumsalıyla doğal bir plajdır. Gezip görülmesi gereken bu yerde mavi deniz, çamların yeşiliyle adeta buluşur.



Sahil Yolu



                                           

                                                         

SAMSUN TANITIM FİLMİ